Årets siste nummer av Systrending er ute, og vi kan melde om mykje spanande innhald:

Redaktør Per Olav Bøyum har gitt seg som redaktør for Systrendingen med førre nummer og Systrond Sogelag ynskjer å takke Per Olav for ein strålande innsats! Dorthea Rennestraum Alisøy, som saman med tidlegare redaktør, medlem av redaksjonsnemda og noverande styreleiar i Sogelaget Marit Anita Skrede, har stått som redaktørar for dette nummeret. Vi kan med stor glede melde at Dorthea er ny redaktør for Systrendingen framover. I tillegg har som alltid Knut Henning Grepstad og Henning Rivedal i redaksjonsnemda stått på for å få siste nummer trygt i hamn.

I årets siste Systrendingen får vi fine minneord om ein av bygdas viktigaste kulturpersonar, Odd Njøs, som gjekk bort i år. I første artikkel fortel Hermund Kleppa om ein del av historia til kraftproduksjon på Leikanger, med utgangspunkt i kraftstasjonen på Hagane. I neste artikkel får vi høyre litt om bakgrunnen til kvifor vegkontoret på Leikanger er så stort og fagleg sterkt. Jon Skårhaug og Reidar Tvinnereim fortel om dette, ført i pennen av Terje Eggum. Så får vi lære om Henning Rivedal sitt 80 år lange aktive og fargerike liv, mellom anna som nasjonal kjendis, skrive av Knut Henning Grepstad. Gardsnamnet Holene og stølsnamna Holestølen/Marsete, Massig/Marksig og Gildal kjem så under lupa, og Randi Melvær syner oss kor mykje kunnskap og historie det er å henta frå stadnamna våre. Hermund Kleppa fortset deretter; han har funne spor etter fleire løypestrenger – som det var mange av mellom Hella og Fatla i det mange vil karakterisere som relativt bratte terreng – mellom anna i Henjadalen og i Fatla. Og til slutt spør Johannes Henjum kvar den eine fela til Ole Bull vart av, etter at Knut Jordal på Hanehaug fekk ho. Har du sett ho?

Mykje god lesnad med andre ord! Topp julegåve å få, for dei som ikkje alt har bladet. For dei av dykk som ikkje mottek Systrendingen i posten kan bladet kjøpast hjå Små Livsgleder på Saften. Ynskjer du å abonnere på Systrendingen? Meld ifrå her: https://www.systrondsogelag.no/systrendingen/

Riktig god jul frå Systrond Sogelag

Den 11. 12. 2024 inviterte Skald forlag og Systrond Sogelag til innhaldsrik kveld med bokslepp for den nye boka til forfattar og journalist Rune Timberlid: Slaget ved Fimreite – På sporet av fjordens løyndomar. Boksleppen vart halden på Leikanger Fjord Hotel

Timberlid heldt foredrag der han fortalde om gamle og nye funn i fjorden og i strandsona. I samband med bokprosjektet vart det utført omfattande undersøkingar i fjorden ved Fimreite. Det var særleg steinar som kan ha blitt nytta som kastevåpen, metallrestar og spor etter langskip dei søkte etter. Sogelaget anbefaler på det varmaste å lese boka (om du ikkje allereie har gjort det, skal seiast).

Paneldebatt

Etter presentasjonen av boka var det paneldebatt der ein mellom anna drøfta følgjande spørsmål: På kva måte kan vi utnytte slaget ved Fimreite i marknadsføring av Sogn som destinasjon?

I panelet deltok Rune Timberlid, Rune Haug, lokalpolitikar og siderprodusent, Tobias Dale frå Opplev Leikanger og ordførar Stig Ove Ølmheim.

Rune Timberlid meinte at rullegardina må opp og slaget ut av gløymeboka slik at historia om slaget får den merksemd det fortener. Det kom ein rekke innspel frå panelet og salen om korleis ein kunne få dette til.

Forslag til aktuelle tiltak:

• Flytte minnesteinen til Fimreite,
• Etablere ei stifting med solid kapital,
• Styrke marknadsføringa,
• Skilt/ informsjonstavler i nærområde, på Leikanger og i Sogndal.
• Auka involvering av det offentlege og andre organ?
• Besøkssenter
• Sogespel
• Markering av datoen for slaget den 15. juni.
• Mellomalderløype i regionen – med stavkyrkjene.
• Filmar/ animasjonar.
• Hente erfaringar frå andre slag – kva gjer dei?

Visit Sognefjord hadde slik helsing:

«Visit Sognefjord er sers takksam for at denne boka er skreve, den vil gi eit viktig bilde av slaget på Fimreite og vår viktige vikingkultur i Sogn. Visit Sognefjord vil bruke innhaldet i boka i vår marknadsføring av regionen både mot den norske- og utanlandske marknaden. Vikinghistoria er viktig for reiselivet.

Fimreite har so mykje historie, at her bør både kommune og VFK lage eit historisk prosjekt som munnar ut i ein flott attraksjon der ein formidlar historia om slaget.»

Systrond Sogelag har stand på Fruktbare dagar. Her kan du kjøpa eldre nummer av Systrendingen, anna lokalhistorisk litteratur, i tillegg til Røysanåla.

Sogelaget har engasjert historikar Aage Engeseter til å utarbeida tekstar til ei populærvitskapleg bok om Leikanger, og Lars Nes vil vera biletredaktør. Mellom kl 12 og 13 er me så heldige å få Lars med oss på standen vår. Har du eit bilete du tenker kan vera med i boka? Ta det med til standen! Det kan vera gamalt eller nytt – eller midt i mellom. Lars vil ta i mot bilete forskån, evt avtala seinare lån av bilete til boka. 

Vi har gleda av å melda at Systrendingen 1/2024 kjem for sal fredag 14. juni. Det er godt, då har me helgelektyre.
I dette nummeret er det ni artiklar og tematikken spenner breitt. Her kan nemnast at me får ein oppfølgjarartikkel om brannstiftaren(??) på Leikanger, ein får lese om ny kulturmiljøplan for Sogndal kommune og jammen meg får me og lese om makrellstørje på Hermansverk. Og er det slik at det er ei utmarksløe med materialer frå mellomalderkyrkja som stod på Njøs? Dette – og mykje meir – kan Systrendingen by på denne gongen. Vi gler oss!

Gode gamle, nye og framtidige medlem i Systrond Sogelag! Vel møtt skal de vera til årsmøtet onsdag 20. mars kl. 19.00 på Leikanger Fjord Hotel

På programmet har vi vanlege årsmøtesaker og arkeolog Per Christian Underhaug kjem for å orientere om arbeidet med ny kulturmiljøplan for Sogndal kommune.

Og som kruna på verket og prikken over i-en (og rosina i pølsa, for dei som likar det) får vi besøk av historikar Rasmus Sunde som vil kåsere: «Ulikskapar mellom sogningar og sunnfjordingar – litteratur, eiga forsking og observasjonar frå eiga liv». Dette gler vi oss til! Det blir til og med lett servering. Gratis inngang og god stemning!

Jula nærmar seg og Systrond Sogelag er klar med nytt nummer av Systrendingen. 

Det syner seg at bygda hadde sine kriminelle som rusla rundt nattetider også på slutten av 1800-talet. Men den gongen som brannstiftarar.

Anne Valvik var i åra 1987-2009 den sentrale drivkrafta i marknadsførings firmaet S-info Markedsforum AS, med base på Leikanger. Tolv år gamle Ragnar fann ein bit av Systronds-historia og fotograf Wilse fann mange spannande motiv her. Bautasteinen på Fylkesmannsgarden på Nybø har vore på vandring og Hottadalsnosi – fjellet har fått mange namn. 

Sogelaget har teke initiativ til å lage bok om historia om Leikanger i ord og bilete.

«Møtebok åt Leikanger ungdomslag» frå skipinga i 1924  og utover har dukka opp.

Alt dette kan du lese meir om når du går og handlar på Små Livsgleder på Saften eller tek kontakt med Sogelaget.

Du finn oss også på www.systrondsogelag.no eller e-post: leiar@systrondsogelag.no 

Systrendingen – perfekt lektyre med svar på quiz’ i sommarvarmen!

Kven var hallingdølen Svein Ellingson Haugen? Kor er Baldersgrovi? Kven fann opp skivestativ! Kven skaut amtsmannen sin hund? Kor gamle er portretta på nordveggen i Leikanger kyrkja? Kvifor må Korea-namnet stå? Kor mange «ættegardar» har vi på Leikanger? Og ikkje minst – kva ligg på botnen i Norafjorden ved Fimreite?

Svara finn du i Systrond Sogelag sitt fyldige sommarnummer av Systrendingen. Her er varierte artiklar om interessante tema frå store deler av Systrondsbygdi.
Systrendingen får du kjøpe på «Små livsgleder» på Saften.

Årsmøtet i sogelaget vert 30. mars kl. 19:00 på Leikanger Fjord Hotel. Det vert vanlege årsmøtesaker, men også eit spennande føredrag med arkeolog Therese Nesset.

Kl. 19.00 – Årsmøte med vanlege årsmøtesaker:

• Sak 1. Godkjenning av innkalling og saksliste
• Sak 2. Årsmelding 2022
• Sak 3. Årsrekneskap 2022
• Sak 4. Val
• Sak 5. Ymse

Kl. 20.00 (ca) – Fagleg føredrag

Med arkeologen sine auger på gardar og gardsliv på Leikanger i mellomalderen (1030 – 1537)

Leikanger er ei tradisjonsrik jordbruksbygd med godt klima, gunstig temperatur, store fjellvidder og mykje sol. Her er det såleis gode vilkår for landbruk.

Arkeologen Therese Nesset tek oss med inn i dagleglivet til bøndene på Leikanger i mellomalderen. Ho vil drøfte korleis gardslivet på Leikanger kan ha vore i perioden.

Therese har ein doktorgrad i mellomalderarkeologi ved Universitetsmuseet i Bergen. I doktorgradsprosjektet studerte ho ulike sosiale, økonomiske og kulturelle tilhøve med utgangspunkt i fem arkeologiske undersøkte gardar på Vestlandet. Avhandlinga er publiser på Bora.no

Therese er oppvaksen og busett på Leikanger. No jobbar ho som førstekonservator ved Musea i Sogn og Fjordane. Arbeidsplassen er De Heibergske Samlinger på Kaupanger.