Systrendingen – perfekt lektyre med svar på quiz’ i sommarvarmen!
Kven var hallingdølen Svein Ellingson Haugen? Kor er Baldersgrovi? Kven fann opp skivestativ! Kven skaut amtsmannen sin hund? Kor gamle er portretta på nordveggen i Leikanger kyrkja? Kvifor må Korea-namnet stå? Kor mange «ættegardar» har vi på Leikanger? Og ikkje minst – kva ligg på botnen i Norafjorden ved Fimreite?
Svara finn du i Systrond Sogelag sitt fyldige sommarnummer av Systrendingen. Her er varierte artiklar om interessante tema frå store deler av Systrondsbygdi. Systrendingen får du kjøpe på «Små livsgleder» på Saften.
Årsmøtet i sogelaget vert 30. mars kl. 19:00 på Leikanger Fjord Hotel. Det vert vanlege årsmøtesaker, men også eit spennande føredrag med arkeolog Therese Nesset.
Kl. 19.00 – Årsmøte med vanlege årsmøtesaker:
Sak 1. Godkjenning av innkalling og saksliste
Sak 2. Årsmelding 2022
Sak 3. Årsrekneskap 2022
Sak 4. Val
Sak 5. Ymse
Kl. 20.00 (ca) – Fagleg føredrag
Med arkeologen sine auger på gardar og gardsliv på Leikanger i mellomalderen (1030 – 1537)
Leikanger er ei tradisjonsrik jordbruksbygd med godt klima, gunstig temperatur, store fjellvidder og mykje sol. Her er det såleis gode vilkår for landbruk.
Therese Nesset. Foto: Per Underhaug
Arkeologen Therese Nesset tek oss med inn i dagleglivet til bøndene på Leikanger i mellomalderen. Ho vil drøfte korleis gardslivet på Leikanger kan ha vore i perioden.
Therese har ein doktorgrad i mellomalderarkeologi ved Universitetsmuseet i Bergen. I doktorgradsprosjektet studerte ho ulike sosiale, økonomiske og kulturelle tilhøve med utgangspunkt i fem arkeologiske undersøkte gardar på Vestlandet. Avhandlinga er publiser på Bora.no
Therese er oppvaksen og busett på Leikanger. No jobbar ho som førstekonservator ved Musea i Sogn og Fjordane. Arbeidsplassen er De Heibergske Samlinger på Kaupanger.
30. årgangen av Systrond Sogelag sitt eige sogskrift kan no plasserast i bunken for julelitteratur. Bladet har gjennom 30 år sett fokus på kulturhistoria til bygda vår, som spenner frå dei første spor etter menneskeleg aktivitet heilt opp til vår tid. Jubileet vert markert med nokre tilbakeblikk til det fyrste nummeret av Systrendingen som kom ut i 1993. Denne siste utgåva byr i tillegg på mange nye godbitar.
Du få også lese historia om Bedehuset, det vel 100 år gamle gudshuset i Husabø. Det er gjort mange dykk i bedehusstyret sine møtebøker og bilete har vorte samla inn. Ei liste med viktige årstal, frå første tankar om bedehus i 1889 til huset vart seld til private i 2013, gjev eit fyldig innføring i bedehuset si historie, bruk, økonomi og innreiing.
I år er det 20 år sidan vegen til sjukeheimen på Ohnstadhaugen med sine imponerande steinmurar vart bygd. Hermund Kleppa fortel om vegbygginga, og om då vegen vart høgtidleg opna av dåverande ordførar, Rolf Nesheim.
Foto: Hermund Kleppa
Systrondsjenta Aud Talle (1944-2011) voks opp på Hamre. Ho reiste ut og utdanna seg til sosialantropolog. Fleire av prosjekta hennar hadde fokus på ulike tilhøve i Afrika. Aud var gift med svenske Stig Holmqvist, og saman skreiv dei fleire bøker. Stig har skrive deira felles historie til oss lesarar av Systrendingen. Historia går frå dei møttest i Tanzania i 1971 og til Aud døydde i 2011.
I førre nummer av Systrendingen fekk me historia om vårt eige forlag, Skald, ført i pennen av Henning Rivedal. Denne gongen får me presentert heile lista over bøker som Skald har gjeve ut. Det er ei imponerande lang liste over utgjevingar frå starten i 1993 til i dag. Lista er eit nyttig oppslagsverk når du lurer på kva Skald har gjeve ut, og når.
Systrendingen er super som julelektyre og gjer seg godt som gåve under juletreet.
Det gamle eldhuset på Leikanger prestegard brann ned i morgontimane søndag 20. november. Dette var ein av fem bygningar på den flotte prestegarden, som er eit av bygdas viktigaste kulturminne.
Det er eit tap for lokalsamfunnet, for Sogndal kommune og for Kyrkja i Sogndal. Systrond Sogelag vil understreke kor viktig det er at prestegarden vert teke godt vare på i framtida.
Systrond sogelag meiner det er naudsynt å stella den praktfulle hagen, og ynskjer ei heilskapleg vurdering av prestegarden.
Ved Leikanger kyrkje ligg den uvanleg grøderike prestegardshagen. Det er ein sjeldan vakker botanisk hage med 5 velhaldne bygningar og fleire eksotiske planteslag. Mange av trea og vekstane i hagen høyrer til på langt sørlegare breiddegrader.
Falske nyhende og konspirasjonsteoriar finnast i mengder i dagens medieflora og i sosiale media. I Sogn vart vi tidleg råka av fenomenet. I sommarnummeret av Systrendingen presenterer vi ei snart 50 år gamal lokal sak.
Velkomen til årsmøte og ope møte onsdag 2. mars kl. 19.00 på Sognefjord Hotel.
Det vert først vanlege årsmøtesaker med val. Etter årsmøtet kan du høyre den utflytte systrondsforfattaren Emma Husabø Manin snakke om kvifor ho skriv historiske romanar.
Vi har utfordra Manin til å snakke om korleis det er å skrive historiske romanar, og om korleis oppveksten på Systrond har vore ein inspirasjon.
Systrendingen nr. 2/2021 kom ut før jul. Dei som har abonnement skal ha fått bladet i posten. Alle andre kan kjøpe bladet på butikken Små Livsgleder i Saften på Hermansverk.
Når starta fotballen i Syril? Kor lenge var Peder Rusten lensmann i Leikanger? Kor er Bodlasteinsvatnet og Oksli? Kvifor heiter det Laggasteinane? Når vart første skyttarlaget skipa på Leikanger?
Vil du ha svara? Dei finn du i i Systrond sogelag sitt fyldige sommarnummer av Systrendingen. Her er varierte artiklar om interessante tema frå store deler av Systrondsbygdi.
